خوردگی لوله فولادی (Pipe Corrosion) از جمله اتفاقاتی است که طول عمر و میزان کارآیی لوله فولادی را به طور چشم گیری کاهش می دهد و گاها مشکلاتی ایجاد می کند که باید برای رفع آن ضرر و زیان زیادی متحمل شد. در نتیجه دانستن راه های جلوگیری از خوردگی لوله فولادی اهمیت بسزایی دارد.

انواع خوردگی لوله فولادی

خوردگی لوله فولادی، بسته به مکان جغرافیایی قرار گرفته در آن به دو دسته زیر تقسیم می شود:

• خوردگی داخلی:

به خوردگی درون لوله فولادی، خوردگی داخلی می گویند. در این نوع خوردگی، ترکیب سیالی، سرعت و چگالی آن اهمیت زیادی دارد. کمتر بودن سرعت سیال از سرعت بحرانی درون لوله، سبب می شود خوردگی سایشی اتفاق نیفتد. یکی دیگر از دلایل ایجاد خوردگی در لوله های فولادی، وجود ترکیبات هیدروژن سولفید است که هیدروژن را به ساختار فولاد جذب می کنند و باعث ایجاد خوردگی می شود.

• خوردگی خارجی

به خوردگی که در بیرون لوله در تماس با خاک و هوا اتفاق می افتد، خوردگی خارجی می گویند. می توان گفت که تمامی لوله های فولادی دفن شده در خاک، دارای پوشش و حفاظت کاتدی می باشند. این پوشش جلوی تماس سطح لوله با خاک را می گیرد و امکان عبور جریان را از بین می برد بنابراین جدایی لوله فولادی از پوشش کاتدی، سبب تماس مستقیم فلز با الکترولیت خاک می شود. بسته به میزان مقاومت خاک، یون ها، املاح موجود در خاک و باکتری ها، میزان خوردگی تغییر پیدا می کند.

راهکارهای مقابله با خوردگی لوله فولادی

خوردگی لوله های فولادی از هر نوع هم که باشد موجب هدر رفتن سرمایه و وارد شدن ضرر های زیاد و جبران ناپذیری می شود. از آنجایی که از لوله های فولادی بیشتر برای شبکه های توزیع  و خطوط انتقال استفاده می شود به همین دلیل باید از شیوه های مختلفی برای پوشش دهی و حفاظت از آن ها استفاده شود که در ادامه چندین روش برای مقابله با خوردگی را بررسی می کنیم.

پوشش پلی اتیلن

از قدیمی ترین راه های حفاظت از لوله فولادی، پوشش پلی اتیلن می باشد. بدین صورت که یک لایه پلی اتیلن را همانند قیر بر روی لوله ها ایجاد می کنند. با توجه به قیمت ورق های پروفیلی لازم است عملیات پوشش دهی به صورت کامل انجام شود تا جلوی هزینه های بی مورد و گزاف گرفته شود.

پوشش اپوکسی

از دیگر روش های پر اهمیت حفاظت از لوله فولادی، پوشش اپوکسی است. از این پوشش بیشتر در مکان های صنعتی استفاده می شود در کل پوشش اپوکسی در مواردی استفاده می شود که براقیت و رنگ لوله مورد توجه نیست. نحوه استفاده از این پوشش به این صورت است که با غلتک و برس، مواد به صورت یکنواخت به تمام سطح لوله اسپری می شود تا پوشش لازم برای جلوگیری از خوردگی ایجاد شود.

پوشش آلکید

در این نوع پوشش، با استفاده از غلتک و اسپری سطوح داخلی و خارجی لوله ها را شبیه پوشش اپوکسی پوشش می دهند. تفاوت این دو روش در میزان مقاومت و دوام آن هاست پوشش آلکیدی در سطح پایین تری از مقاومت قرار دارد. این روش با ایجاد یک پوشش براق به مدت حدود 3 تا 5 سال از لوله های فولادی در برابر خوردگی محافظت می کند.

تفاوت های پوشش آلکید با پوشش اپوکسی عبارتند از:

• اپوکسی دوام و مقاومت بیشتری دارد.
• به دلیل داشتن یه سری از مزایا استفاده از پوشش اپوکسی رایج تر است.
• پوشش آلکید براق اما اپوکسی مات و کدر است.

پوشش دهی پلی اورتان

از با دوام ترین پوشش دهی ها، استفاده از پوشش پلی اورتان است. با این روش یک روکش لعابی مقاوم لوله فولادی را در برابر سائیدگی و پوسیدگی مقاوم می سازد که می تواند بیش از 10 سال از لوله در مقابل خوردگی مراقبت کند. بنابراین در کاهش هزینه های تولید و نگه داری نقش بسزایی خواهد داشت.

ایجاد فاصله بین دو فلز

وقتی دو فلز با دو حنس متفاوت در کنار همدیگر قرار گیرند، به علت ربایش بین الکترون از یکدیگر، یکی از آن دو فلز دچار خوردگی می شوند. به همین دلیل گزاشتن فاصله بین دو فلز در مجاورت با هم با کمک عایق بندی می تواند تا حد زیادی مانع خوردگی شود. همچنین استفاده از پوشش حفاظت کاتدی یا پد های ضد سائیدگی و خوردگی تا حد زیادی می توانند جوابگو باشند.

استفاده از فلزات دیگر

از دیگر روش های حفاظت از لوله ها در مقابل خوردگی، استفاده از ورق فلزی مانند منیزیم یا روی است که به عنوان ورق قربانی هم از آن یاد می شود. به این صورت که خوردگی فلز قربانی به خوبی می تواند از لوله های فولادی در برابر سایش و خوردگی مراقبت کند و اجازه ندهد آسیبی به آن ها وارد شود.